ظرفیت‌های توسعه کشور و رونق تولید بدون درنظر گرفتن صادرات نفت و گاز
سپهرغرب، گروه اقتصادی: ظرفیت‌های معدنی و معادن در هر استان، شهرستان، شهر و حتی روستا که با فراوری آن‌ها می‌توان بسته‌بندی به‌صورت خام یا مکمل تولیدی، تکمیل‌کننده محصول نهایی و یا برای هر صنعت متناسب با آن از مواد معدنی موجود در ظرفیت‌های منطقه استفاده کرد و حداقل 50 واحد صنعتی متنوع، تکمیل‌کننده، مرتبط و محصول نهایی ایجاد کرد.
صنایع تبدیلی با توجه به آب‌وهوای مختلف و تنوع محصولات تولیدی در کشور (به‌صورتی که با این روش می‌شود فرآیند یک محصول روستایی را عملیاتی کرد)، تولید محصولات به‌صورت صنایع تبدیلی در قالب سنتی و علمی و در گروه کوچک و متوسط با تنوع بالا، قابل انجام با سرعت زیاد و هزینه کم است؛ مثلاً کشمش، زعفران، گردو، نان و غیره.
توسعه گیاهان دارویی و عرقیات (نوشیدنی سنتی)؛ البته در این بخش هم تولید آن به‌صورت کشاورزی مهم بوده وهم می‌توان با فرآوری، بسته‌بندی و صادرات آن کسب‌وکار ایجاد کرد.
تولید قطعات و ادوات کشاورزی مورد نیاز منطقه و تکمیل ماشین‌های کشاورزی.
تولید قطعات ذی‌ربط کشاورزی و ارائه خدمات در مناطق مورد نیاز و روستاها (تولید انواع لوله و اتصالات آبیاری قطره‌ای و بارانی).
توسعه صنایع دستی با آموزش، در اختیار قرار دادن مواد اولیه، تجهیزات و ظرفیت‌های منطقه، روستاها، مناطق محروم و کمک به فروش و بازاریابی آن‌ها؛ با به‌کارگیری تولیدات صنایع دستی بالای 600 نوع تولید مختلف توسعه پیدا می‌کند که هر روستا و منطقه را می‌شود تخصصی کرد و به آن‌ها خدمات تخصصی ارائه داد.
استفاده از مناظر و مناطق روستاها، جنگل‌ها، کوهستان‌ها، دریاها و دریاچه‌ها و حتی مناطق بیابانی، غذاهای محلی متنوع، میوه‌ها، پروتئین‌ها، لبنیات خاص و غیره بر ایجاد کسب‌وکار در حوزه گردشگری مؤثر است.
تولید انواع نان‌های سنتی، ترشیجات، مرباجات، سبزی‌های خشک کوه و دشت جهت آش و سوپ، توزیع و فروش آن‌ها در شهرهای بزرگ و یا فروشگاه‌های خاص و زنجیره‌ای، تولید انواع عروسک‌های پارچه‌ای و پلاستیکی و غیره در روستاها و مناطق دارای ظرفیت اشتغال خانگی و روستایی.
تولید انواع کیف و یا مونتاژ آن‌ها با طرح‌های مختلف؛ البته در همه موارد نیاز به مواد اولیه، آموزش، دریافت استانداردها، بسته‌بندی مدرن، تنوع و غیره هست که باید مدیریت شود.
تولید انواع اسباب‌بازی با توجه به خط عبوری پلی‌اتیلن در مناطق مختلف کشور و وجود مواد اولیه ارزان و در دسترس.
تولید انواع لوازم آموزشی و کمک‌آموزشی خلاق برای مدارس، کودکان و نوجوانان و جوانان.
تولید انواع مصالح ساختمانی برای منطقه و حتی صادرات از تولید آجر تا دکور آشپزخانه‌ها.
تولید پوشاک نظامی، کارگری، بیمارستانی، پزشکی و غیره.
استفاده از ظرفیت خلاق جوانان در هر منطقه و ایجاد ده‌ها شرکت نوپا و دانش‌بنیان.
تولید انواع نرم‌افزار و بازی‌های کامپیوتری.
استفاده از بحث لجستیک (شرکت‌های لجستیکی) و شرکت‌های صادراتی.
تولید و نگهداری به‌صورت خاص گوسفند یا گاو شیری، گوشتی و طیور.
تولید علوفه و بسته‌بندی آن.
زنبورداری، پرورش زالو.
تولید و پرورش ماهی‌های خوراکی و زینتی.
تولید و پرورش پرندگان زینتی با ارزش‌افزوده بالا، به‌طوری که حداقل استان همدان بالای 100 کسب‌وکار در تولید، درمان و نمایشگاه پرنده قناری دارد.
این‌ها مواردی هستند که با شناسایی دقیق و مطالعه ظرفیت‌ها و مردم یک منطقه جغرافیایی، با حداقل 17 روش تولید به‌صورت شبکه‌ای، خوشه‌ای، پیمانکار، مشارکت، کالا و تولید بدون کارخانه، می‌توانند ثروت و ارزش‌افزوده تولید کنند و باعث به‌کارگیری جوانان شده و هزاران اشتغال مولد ایجاد می‌شود؛ درصورتی که زنجیره ارزش هر محصول و تولید شناسایی و زنجیره تأمین آن از طراحی، توزیع مواد اولیه تا توزیع محصول به بازار مصرف مدیریت و مهندسی شود و از منابع سرگردان در بانک‌ها و صندوق‌های کشور استفاده کرد.
چگونه و با چه تقسیم‌بندی مشکلات واحدهای تولیدی و صنعتی را شناسایی و برطرف کنیم؟ باید سعی شود این مشکلات در مرحله ایجاد و سرمایه‌گذاری برای کارآفرین به‌وجود نیاید و حتی مشوق‌هایی برای توسعه کسب‌وکار دیده شود؛ البته مشکلات خارج واحد یا حاکمیتی را می‌شود مثل خیلی از کشورهای جهان به صفر رساند، حتی خیلی از کارهای کارآفرین جهت رشد و سرمایه‌گذاری توسط حاکمیت و دستگاه‌های خدماتی انجام و به کارآفرین تقدیم شود. اما مشکلات نوع دوم و داخلی با توجه به مشتریان و رقبا جزء شرایط کسب‌وکار و فرآیند تولید است؛ ایجادکننده و سرمایه‌گذار به‌عنوان ریاست هیئت‌مدیره و انتخاب یک مدیر توسعه‌دهنده و درجه یک به‌عنوان مدیرعامل با شرایط انتخاب علمی و تجربی و با دید تولید ثروت و سودآوری و ارزش‌افزوده قابل حل بوده و حتی از پتانسیل مشکلات می‌توان به رشد و گرفتن سهم بیشتر نسبت به رقبا رسید (توجه شود انتخاب مدیرعامل کسب‌وکار نباید مانند مدیران تصادفی و مدیران دولتی باشد؛ چراکه آن‌ها حزبی و رفاقتی بوده و کلاً مؤلفه‌های یک مدیر توانمند را ندارند و حتی با اینکه به‌عنوان مدیران هزینه‌کرد معروف هستند، حتی در هزینه و خرج کردن درست نیز توانایی ندارند و یک‌روزه واحد و بنگاه اقتصادی را ورشکسته خواهند کرد).
برنامه پیگیری کمیسیون صنایع
الف- مشکلات واحدهای تولیدی
الف-1 مشکلات خارج واحدهای صنعتی
1- گرفتن مجوز و شرایط و مشکلات آن از دستگاه‌های (صنایع دستی، صنایع تبدیلی، صمت) و گرفتن پروانه تولید
2- گرفتن زمین مناسب از شهرک‌های صنعتی که خود مشکل اساسی برای صنعتگران است
3- مشکلات با دستگاه‌ها و ادارات خدمت‌رسان (گاز، آب، برق و تلفن)
4- مجوز‌های تولید (غذاودارو، بهداشت، ایمنی کار، اداره استاندارد)
5- مشکلات ناشی از سازمان تأمین اجتماعی، مالیات و وجود قوانین و مقررات دست‌وپا گیر تولید
6- مشکلات بانک‌ها برای مشارکت در ایجاد سرمایه در گردش، طرح و توسعه واحد صنعتی (معافیت‌ها، دوره تنفس، سرمایه در گردش، شروع کار، زمان پرداخت تا مصوب، کارشناسی بانک، وثایق و شرایط آن)
7- صندوق‌های ضمانت‌نامه (تعاون، صنایع کوچک و غیره) درصد حمایت، نرخ حمایت، شرایط
8- ارزیابی مقدار گاز و برق توسط شرکت شهرک‌ها و مبلغ حق انتفاع زمین تحویلی
9- سازمان توسعه تجارت (جهت تأمین مواد اولیه، صادرات کالا، تخصیص ارز)، قوانین و عملکرد گمرک، سازمان بنادر، سازمان حمل‌ونقل (مراکز لجستیکی)
الف- 2 مشکلات درون واحد و تولید 1- کیفیت 2- فناوری تولید 3- قیمت تمام‌شده 4- کالا 5- نیروی انسانی 6- تضمین‌ها و استاندارها 7- سیستم حقوق و دستمزد 8- برنامه‌ریزی تولید، موجودی تعمیرات و نگهداری، برنامه‌ریزی نیروی انسانی و تولید 9- بازاریابی و فروش 10- تأمین مواد اولیه و غیره که نیاز به حل آن‌ها توسط خود نیروها بوده و مدل‌های مختلف وجود دارد.
ب- مشکلات به‌صورت گروه محصول
که باید مشکلات شناسایی شوند و دستگاه‌های دخیل راهکار داده و پیگیری کنند مانند کار نساجی‌ها، قطعه‌سازها، لبنیاتی‌ها، تولیدکنندگان پوشاک، تولیدکنندگان محصولات خوراکی، بهداشتی، فولاد و غیره؛ مثلاً برای شروع کار از پوشاک و قطعه‌سازی شروع کنیم و یا تولید ادوات کشاورزی و مشکلات آن.
ج- مشکلات با توجه به دستگاه‌های مجوزدهنده صنایع دستی، صنایع تبدیلی و صمت
د- پیگیری مشکلات ازنظر خانگی و مجوزات، روستایی، خُرد و کوچک، متوسط و بزرگ
ر- پیگیری مشکلات به‌صورت تجمع تولیدکنندگان با توجه به منطقه جغرافیایی، نوع تولید، فصل مشکلات تولید و صادرات
ت- مشکلات فرایندی:
حمایت از سرمایه‌گذار داخلی و خارجی، مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا، برندسازی و ثبت مالکیت معنوی.
پیگیری قوانین واگذاری و بهره‌برداری معادن، اولویت‌های سرمایه‌گذاری و حمایتی از تولیدات شناسایی‌شده در وزارت جهاد، صمت، صنایع دستی و گردشگری؛ برای تولید یک محصول باید مشکلات شناسایی و رفع شوند و ماندگاری، رشد و رقابت‌پذیری را دنبال کرد و با کمیسیون آن مجلس، اتحادیه و اصناف مشارکت داشت و پیگیری کرد تا نتیجه نهایی شود، البته فرآیندمحور مثلاً فرآیند سرمایه‌گذاری و حمایت‌های آن را از ابتدا تا انتها پیگیری و شناسایی کرد تا مشکلات رفع شوند. مثلاً پیگیر مشکلات منبت‌کاران کشور از تهیه مواد اولیه تا ثبت طرح و صادرات شد؛ می‌شود گروهی از مردم که روستایی، خانگی و یا بانوان کارآفرین هستند را پیگیری کرد و به نتیجه رساند و مدل ایرانی و اسلامی برای آن درنظر گرفت. می‌شود برای اقلام تک و یا مورد نیاز مردم برنامه‌ریزی کرد و به نتیجه رساند؛ می‌توان دستگاه‌محور و اداره‌محور مشکلات را شناسایی کرد و تا خودکفایی و حل مشکلات و رشد موضوع را دنبال کرد.
متأسفانه مدیران دولتی و چه‌بسا مدیران بخش خصوصی فکر می‌کنند تنها راه تأمین منابع مالی فقط بانک‌ها هستند، درصورتی که در دنیا جهت حل این مشکل که بعضی اوقات یک ظرفیت است، بالای 21 روش وجود دارد؛ به‌علت تجربه ناکافی و علم کم در این مسئله، نه‌تنها گاهی از مشکلات بنگاه اقتصادی کم نمی‌کنیم، بلکه به‌دلیل ضعف مدیریت و مسئولین ذی‌ربط واحد و بنگاه و نهایتاً کارآفرین را از چاله به چاه می‌اندازیم.
بهرام هاشمی- کارشناس صنایع و اقتصاد
https://sepehrpress.com/Press/ShowNews/12625
