آمارهای توخالی اشتغال همدان و دردی که درمان ندارد| از جولان بیکاری تا آب رفتن بودجه
بازار؛ گروه استانها: این روزها بیکاری رنگ بیشتری به خود گرفته و با جولان ویروس کرونا شمار زیادی از شاغلان پیشین به خیل بیکاران اضافه شده اند اما این اتفاق درحالی رخ داده که مدیران همدان معتقدند آمار بیکاری در همدان کم است.
چندی پیش بود که رئیس مجمع نمایندگان استان همدان با بیان اینکه نبود آمار دقیق و ارائه آمار اشتباه از قبیل آمار اشتغال موجب کاهش بودجه استان شده است تاکید کرد: نیازمند بانک اطلاعاتی دقیقی از تعداد افراد فاقد بیمه هستیم که باید این مهم مد نظر مسئولان امر قرار گیرد.
حجتالاسلام احمد حسین فلاحی با تأکید بر اینکه کم بودن بودجه استان همدان نسبت به دیگر استانهای مشابه و همجوار به دلایل مختلفی بستگی دارد، گفت: پیگیریها بر اساس اصلاح بودجه به نظر نمیرسد که برای سال جاری نتیجه دهد.
آمارهای متناقض و در عین حال ارائه آمار بالا در خصوص اشتغال یکی از عوامل تأثیرگذار دراینباره است
وی با تأکید بر اینکه یکی از عوامل دخیل در این امر به آمارهای اشتغالی که از استان مخابره میشود مربوط است، اظهار کرد: آمارهای متناقض و در عین ارائه آمار بالا در خصوص اشتغال یکی از عوامل تأثیرگذار دراینباره است.
آمارهای اشتغال در همدان همواره جای بحث داشته است به نوعی که هر بار سخن از بیکاری در همدان شده از مسئولین انکار و از شواهد عینی اصرار را دیده ایم.
این روزها خیل عظیمی از جوانان همدانی به عنوان دستفروش روزگار خود را در پیاده راه های همدان به سر می برند، جوانان زیادی در عرصه تاکسیرانی فعالیت دارند به نوعی که حتی با چشم هم می توان دید که تعداد تاکسی های همدان به نسبت جمعیت و وسعت آن بسیار بالا است، جوانان بسیاری نیز در مشاغل کاذب و یا مشاغل فصلی فعالیت دارند اما گویی قرار نیست این وضعیت دیده شود!
بارها دیده شده مسئولین همدان همواره بر آمارهای اشتغال در فصل بهار و البته فصل تابستان که فصول منتهی به چیدن محصولات باغی و کشاورزی و فصل کارهای ساختمانی در همدان است توجه ویژه دارند و آنرا در زمره اشتغال می آورند؛ هرچند آمارهای اشتغال در کشور و نه تنها در استان همدان به سمت و سویی روانه شده که یا میزان اشتغال جمعیت ها را به صورت تجمعی عنوان می کنند و یا اینکه به صورت کوتاه مدت شاهد مقایسه هستیم و یا اینکه ساعات کار بسیار محدود به عنوان مثال یک ساعت در طول هفته را به عنوان اشتغال در نظر گرفته اند.
طبق داده ها و اطلاعات مرکز آمار کشور نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ٢٢.١ درصد از فعالان این گروه سنی در بهار ۱۴۰۰ بیکار بودهاند
همین امر موجب تامل برانگیز شدن آمارهای اشتغال شده است به نوعی که می بینیم؛ طبق داده ها و اطلاعات مرکز آمار کشور نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ٢٢.١ درصد از فعالان این گروه سنی در بهار ۱۴۰۰ بیکار بودهاند.
بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان میدهد این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهار ۱۳۹۹) ۲.۴ درصد کاهش یافته است.
بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ١٨ تا ۳۵ ساله نیز نشان میدهد که در بهار امسال، ۱۵.۶ درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بودهاند؛ این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان میدهد این نرخ نسبت به بهار ۱۳۹۹، به میزان ١.١ درصد کاهش یافته است.
بررسی سهم اشتغال ناقص جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر نشان میدهد که در بهار امسال، ۹.۸ درصد جمعیت شاغل به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیشتر و…) کمتر از ۴۴ ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بودهاند؛ این در حالی است که ۳۶.۴ درصد از شاغلین ۱۵ ساله و بیشتر، ۴۹ ساعت و بیشتر در هفته کار کردهاند.
وضعیت اشتغال در همدان را چگونه باید ارزیابی کرد؟ نگاه کمی به این موضوع باید چگونه باشد و نگاه کیفی و مشاهدات عینی در این بین گواه چه چیزی است؟
اما به راستی وضعیت اشتغال در همدان را چگونه باید ارزیابی کرد؟ نگاه کمی به این موضوع باید چگونه باشد و نگاه کیفی و مشاهدات عینی در این بین گواه چه چیزی است؟ حال با این تفاسیر، در این راستا گفتوگویی با بهرام هاشمی؛ فعال و تحلیلگر اقتصادی استان همدان و معاون سابق صنایع کوچک شرکت شهرکهای صنعتی استان همدان ترتیب داده شد که در ادامه متن این صحبتها را میخوانید:
گام های کُند همدان در مسیر صنایع بزرگ و اشتغال زا
بهرام هاشمی در گفتگو با خبرنگار بازار در خصوص وضعیت صنایع بزرگ، اشتغال زا و توسعه ای در استان های غربی کشور، نگاهی به وضعیت استان همدان انداخت و گفت: صنایع پتروشیمی در استان های دیگری چون کرمانشاه ایجاد شده است، صنعت خودروسازی در شهرستان کنگاور این استان و فولاد در شهرستان هرسین آن راه اندازی شده است اما در استان همدان گام ها در این عرصه بسیار کند است.
این فعال و تحلیلگر اقتصادی استان همدان با بیان اینکه پروژه پتروشیمی همدان نیز پس از چندین سال درحالی راه اندازی شد که حتی ۱۸ متر خط لوله برای پتروشیمی کار شده و با تانلر به آن سوخت می رسد، گفت: به راستی باید دید که این خط لوله چرا از عسلویه تا ارومیه رفت اما به همدان نیامد؟
سهم مردم استان همدان در حوزه پتروشیمی چه قدر است؟
وی با بیان اینکه هزاران محصول در پایین دست پتروشیمی می توان تولید کرد، اما سهم مردم استان همدان در حوزه پتروشیمی چه قدر است؟ اظهار کرد: در این مسیر حتی در حوزه عروسک سازی می توان وارد شد و به اشتغال روستایی و خانواده ها کمک کرد؛ اما تاکنون قدمی در این عرصه برداشته نشده است.
هاشمی خطاب به مسئولین استان همدان ادامه داد: مردم نیازمند این هستند که این گام ها برداشته شود، مردم انتظار این قدم ها را دارند! ما استان ولایت مداری هستیم اما حتی سهم دستگاه های انقلابی در استان همدان از دیگر استان ها پایین تر است.
وی با بیان این موضوع تصریح کرد: وزارت دفاع در استان لرستان کارخانه زده است، اما از این برنامه ها در حوزه تولید در استان همدان صورت نگرفته است.
آمار اشتغال خوبی در استان داریم اما به راستی سرمایه گذاری های صورت گرفته در استان کجا است؟
هاشمی با تاکید بر اینکه ما مداوم می گوییم که آمار اشتغال خوبی در استان داریم اما به راستی سرمایه گذاری های صورت گرفته در استان کجا است؟ اظهار کرد: همه استان ها و شهرها نیاز به حمایت دارند، استان هایی چون کرمانشاه، یزد، شیراز، خراسان رضوی شهرهای نیاز به حمایت خود را عنوان کرده اند اما آیا شهرستان کبودراهنگ در استان همدان مناسب این حمایت ها نبود؟ یعنی در همدان حتی یک شهر هم نیازمند حمایت نیست؟
معاون سابق صنایع کوچک شرکت شهرکهای صنعتی استان همدان در این راستا مطرح کرد: این آمار اشتغال به درد چه کسی می خورد؟ به درد مدیرانی می خورد که می گفته اند ما خوبیم!
هاشمی با اشاره به اینکه بنیاد علوی به استان کرمانشاه حمایتی هایی داده است اما استان همدان به سبب این که مداوم می گوید ما اشتغال خوبی داریم از این کمک ها محروم مانده است، اظهار کرد: استاندار همدان مدام در زمینه اشتغال می گوید که خوبیم، خوبیم؛ این درحالی است که کجا سرمایه گذاری خارجی مناسبی را در استان همدان شاهد بوده ایم؟ استان هایی چون اصفهان، سمنان، تبریز و غیره در اشتغال و سرمایه گذاری حرف اول را می زنند اما سرمایه گذاران در آن جاها چه کرده اند و ما کجای این راه هستیم؟
بودجه همدان از استان های همجوارش کمتر است
وی در ادامه صحبت های خود مطرح کرد: حال اگر در استان همدان به عنوان مثال در کردآباد اشتغالی هم بوده، این روند با همت خود مردم پیش رفته است اما این اشتغال در آمارها به درد مدیران غیر بومی می خورد.
در لایحه بودجه حتی از استان های همجواری چون لرستان و ایلام و کرمانشاه و همدان هم پایین تر هستیم
این تحلیلگر اقتصادی با بیان اینکه این روزها می بینیم که در لایحه بودجه حتی از استان های همجواری چون لرستان و ایلام و کرمانشاه و همدان هم پایین تر هستیم، عنوان کرد: اطلس سرمایه گذاری ۱۰ طرح به همدان داده شد در حالی که برای استانی چون سمنان قریب به ۴۰۰ طرح مدنظر قرار گرفته است.
هاشمی در بخش پایانی این گفتگو به وضعیت اشتغال روستایی و عدم توجه به بخش کشاورزی استان همدان به منظور اشتغال زایی، ارزآوری، صادرات، کارافرینی، ارزش آفرینی و غیره اشاره کرد و گفت: استان همدان حتی برای محصولات کشاورزی و باغی خود نیز نتوانسته قدم های مناسبی بردارد تا این تولیدات به نحو مناسبی به فروش برسند، جایگاه این استان در بحث بسته بندی میوه جات و سبزیجات کجا است؟ در این راستا می توان به محصولات و تولیدات کشاورزی بسیار مناسب در شهرستان نهاوند و جای خالی فرآوری و صنایع تبدیلی و تکمیلی در این زمینه نیز اشاره کرد.
مهاجرت درون استانی به شکل مهاجرت از روستا به شهر خصوصا مرکز استان همدان در سال های اخیر بسیار چشم گیر بوده است؛ به طوری که همدان به نسبت جمعیت خود رتبه دوم حاشیه نشینی در کشور را دارد.
نکته دیگری که در باره این جمعیت مهاجر می توان گفت اشتغال این بخش به مشاغل عمدتاً غیر رسمی مانند دستفروشی، اسکان غیر قانونی مسافر، واسطه گری، کارگری ساختمان و غیره است به نوعی که طبق آمارهای موجود، در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد از این مشاغل در دست مهاجران به استان از شهرستان های داخلی و یا استان های همجوار به ویژه کرمانشاه، لرستان و کردستان است.
بخش خصوصی در استان همدان بار زیادی از اشتغال استان را بر دوش دارد
بخش خصوصی در استان همدان بار زیادی از اشتغال استان را بر دوش دارد؛ به گونه ای ۸۳ درصد نیروی شاغل استان در بخش خصوصی فعالیت دارند.
در این بین، خدمات و صنعت به ترتیب با سهم ۴۰.۱ و ۳۱.۴ از اشتغال مهم ترین حوزه های فعالیت نیروی کار استان همدان است و در این بین، نکته قابل توجه در اشتغال بخش صنعت استان همدان وابستگی این بخش در بسیاری از صنایع به بخش کشاورزی است؛ به عنوان مثال صنایع تبدیلی و فرآوری مواد غذایی و بخش عمده صنایع دستی مانند مبلمان و مروار و چرم استان وابسته به بخش کشاورزی است که در صورت افت اشتغال و تولید در این بخش شاهد کاهش رونق صنعت نیز خواهیم بود.
حال با این وضعیت، در حالی که توسعه اقتصادی و ارتقای یک استان در بخش اعظمی به بودجه های آن و اعتبارات دولتی وابسته است، شاهدیم که به گفته بسیاری از اقتصاد دانان این میزان در استان همدان خوشایند نیست به نوعی که در میان استانها، برخی جایگاه خود را مانند سال گذشته در جدول بودجه حفظ کردهاند.
تهران مانند سال گذشته بیشترین اعتبار یعنی ۴۴ هزار و ۴۸۱ میلیارد تومان را بهخود اختصاص داده است و بعد از تهران، خراسان رضوی با ۲۴ هزار و ۲۴۱ میلیارد تومان، فارس ۲۲ هزار و ۸۹۴ میلیارد تومان، خوزستان ۲۲ هزار و ۵۲۵ میلیارد تومان و اصفهان با ۲۰ هزار و ۷۵ میلیارد تومان، بیشترین بودجه استانی را بهخود اختصاص دادهاند.
این درحالی است که استان همدان در بین سایر استان های غربی (کرمانشاه، کردستان، ایلام و لرستان) از کمترین میزان بودجه یعنی هشت هزار و ۱۳۳ میلیارد تومان برخوردار شده است!